Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2016

Ποιος σκοτώνει την παιδικότητα;

Άννα Παππά
δασκάλα, συγγραφέας

Το σχολείο, όπως λειτουργεί στην πράξη, είναι μία από τις σημαντικές αιτίες που χάνει το  παιδί τη δύναμη με τη οποία γεννιέται. Ένας ουδέτερος παρατηρητής θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αυτός είναι ο κυρίαρχος ρόλος του σχολείου. Να αφαιρεί δηλαδή όλα τα συστατικά της  παιδικότητας, που είναι η ζωντάνια, ο αυθορμητισμός, η ανεξαρτησία και η δυνατότητα επιλογής με κριτήρια προσωπικά.
Οι αληθινά δημιουργικοί άνθρωποι, οι πρωτοπόροι επιστήμονες, οι καλλιτέχνες, ακόμη και οι επιχειρηματίες  κατάφεραν ό,τι κατάφεραν γιατί διατήρησαν εφʼόρου ζωής μια παιγνιώδη διάθεση που είναι η μητέρα του ενθουσιασμού, της περιέργειας, της αναζήτησης, της ανεξαρτησίας και της δημιουργικότητας.
Οι γονείς, μετά το σχολείο, είναι η επόμενη σημαντική αιτία απώλειας της παιδικότητας και της δημιουργικότητας. Μοιάζει οξύμωρο αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό. Οι περισσότεροι γονείς βλάπτουν τα παιδιά τους! Επιμένουν να περάσουν στα παιδιά τους όσα εκείνοι έμαθαν στο σχολείο τους  πριν  από τριάντα και  πλέον χρόνια. Αξιώνουν, με ξεπερασμένες μεθόδους και γνώσεις,  να κάνουν τα παιδιά τους ξεχωριστά, δημιουργικά ικανά για τις απαιτήσεις της ζωής που τα περιμένει. Περικυκλώνουν τα παιδιά τους με πιεστικά δεσμά προσδοκιών. Και βέβαια τα παιδιά αυτά δεν έχουν καμία προοπτική σωτηρίας. Φεύγουν από το σχολείο, από ένα σύστημα που είναι κυρίαρχο και επιστρέφουν στο σπίτι, σε ένα σύστημα εξ ίσου, αν όχι περισσότερο, κυρίαρχο.  Προσπαθούν να βρουν το δρόμο τους φορώντας τη σκοτεινή κουκούλα που το μακρινό δίπολο, σχολείο – οικογένεια, τους φόρεσε.
Το χρυσό ζητούμενο είναι όλοι μικροί και  μεγάλοι, μαθητές, γονείς και  δάσκαλοι να μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο. Πάνω σε αυτό το έδαφος συνεργασίας, όταν όλοι γίνουν συγκοινωνούντα δοχεία τα παιδιά θα γίνουν, επί τέλους, ανεξάρτητα.
Αναφύεται, συνεπώς, το ζήτημα επικοινωνίας και συνεργασίας σχολείου και  γονέων. Η επίσκεψη των γονέων στο σχολείο με την ευκαιρία μιας σχολικής γιορτής ή άλλης εκδήλωσης δεν είναι  αρκετή. Ούτε είναι αρκετή  η επίσκεψη για ενημέρωση σχετικά με την πρόοδο ή τις αταξίες  του παιδιού. Η παρουσία των γονέων και η συμμετοχή τους στα σχολικά δρώμενα πρέπει να είναι  εντεταγμένη στη συνολική σχολική κουλτούρα.
Η ένταξη των γονέων στη σχολική κοινότητα  δεν προϋποθέτει μία σειρά από υποχρεώσεις για τους ίδιους.  Η συμμετοχή τους είναι επικουρική και εθελοντική. Η παρουσία τους στο σχολείο γεννά θετικά συναισθήματα για τους ίδιους αλλά κυρίως για τους μαθητές και είναι ωφέλιμη σε όλους.
Τα θετικά συναισθήματα παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη διαδικασία της μάθησης. Είναι αυτά που δίνουν πνοή στην παιδική δημιουργικότητα. Είναι  ο ούριος άνεμος  που φουσκώνει τα πανιά της παιδικής ψυχής.
Τι καλύτερο λοιπόν από το να έχουν ρόλο στη σχολική ζωή, η μητέρα, ο πατέρας ακόμη και οι παππούδες, δηλαδή τα πιο αγαπημένα πρόσωπα των παιδιών; Να κάνουν το σχολείο, με την παρουσία τους και  τον εθελοντισμό τους, φυσική προέκταση του οικογενειακού περιβάλλοντος;
Να κάνουν το σχολείο πραγματικό χώρο μάθησης και την οικογένεια χώρο ανατροφής και  όχι αμφισβήτησης ή υποκατάστασης της σχολικής πρακτικής;
Να κάνουν το σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία και όχι περιχαρακωμένο και  κλειστοφοβικό;
Η εποικοδομητική παρουσία των γονέων και η συνεισφορά τους αλλάζει  τον σκοπό και τον χαρακτήρα της μάθησης από εκπαιδευτικό σε παιδαγωγικό. Εισάγει στο σχολείο στοιχεία κοινωνικά, ύψιστης παιδαγωγικής αξίας, που ενυδατώνουν τον αφυδατωμένο εκπαιδευτικό του ρόλο.
Ένα απρόσμενο όφελος της συμμετοχής των γονέων είναι η ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων μεταξύ τους, που στη συνέχεια επεκτείνονται  και συσφίγγονται και  εκτός σχολείου. Οι σχέσεις των γονέων ενισχύουν ακόμη περισσότερο τις σχέσεις μεταξύ των μαθητών. Συναισθηματικά και κοινωνικά τους φέρνουν πιο κοντά. Τους καθιστούν μέλη μιας μεγάλης οικογένειας. Όταν οι γονείς γίνονται φίλοι τα  παιδιά γίνονται καλύτεροι φίλοι. Η ενδοσχολική βία, αυτό το κακόηθες σύμπτωμα της κοινωνικής δυσλειτουργίας, της κοινωνικής παρακμής, χάνει το έδαφος που αναπτύσσεται. Περιορίζεται σημαντικά.
Σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία και γονείς που σέβονται την παιδική φύση και τον παιδαγωγικό ρόλο του σχολείου, που δεν τον υποκαθιστούν στο σπίτι, είναι οι παράγοντες που διασφαλίζουν την παιδικότητα και εξασφαλίζουν δημιουργικά παιδιά και, βέβαια, δημιουργικούς ενήλικες.
Διαφορετικά ξέρουμε τον ένοχο. Ξέρουμε ποιος σκοτώνει την παιδικότητα…


Άννα Παππά
δασκάλα, συγγραφέας
https://pappanna.wordpress.com 
εικόνα:  Κώστας Μπαλάφας, Για το σχολείο. 1960. Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...